Thông đỏ đá vôi

1. Đặc điểm hình thái

Cây gỗ vừa đến lớn, cao 10-20m, D1.3 từ 14 đến 70cm. Vỏ màu xám, bóc tách thành từng mảng nhỏ. Lá hình dải mác, xếp xoắn ốc thành 2 dãy, mọc cách, dài khoảng 1,5-2,2cm, rộng khoảng 3mm. Đầu lá nhọn, mép nguyên, mặt trên xanh vàng, mặt dưới hơi nhạt (không rõ 2 băng trắng mặt dưới). Lá cành chính có thể vươn lên hơn và xếp dàn trải.

Nón cái đơn độc, một hạt, áo hạt màu đỏ, chín trong một năm. Nón đực xếp thành hàng ở nách lá trên cành năm trước, nhỏ, hình trứng, dài 6mm, rộng 3mm. Hạt hình trứng, khi chín màu đen.

Hình thái thân cây và tái sinh chồi gốc rất mạnh ở Thông đỏ đá vôi

Hình thái lá và nón

2. Phân bố

Trong nước: Sơn La (Yên Châu: Mường Lựm), Lào Cai (Văn Bàn), Hà Giang (Đồng Văn, Quản Bạ), Cao Bằng (Bảo Lạc, Trà Lĩnh), Hoà Bình (Mai Châu: Pà Cò; Đà Bắc), Thanh Hoá (Bá Thước: Cổ Lũng).

Thế giới: Nam Trung Quốc, trong đó có 2 tỉnh giáp giới với Việt Nam là Vân Nam và Quảng Tây.

Tại khu vực núi Pha Phanh, ghi nhận Thông đỏ đá vôi trên các tuyến điều tra dọc theo các dông núi gần với Lán nghỉ của Lương y Hồng, với cấp đường kính phổ biến từ 25-30cm, có cây đường kính D1.3 trên 50m, chiều cao vút ngọn trên 30m. Một số tọa độ gặp tại Pha Phanh: E00488384, N02245543, 1040m alt. (gặp cây tái sinh hạt); E00488430, N02245540, 1047 alt. (khóm 3 gốc, đường kính cỡ 20cm, tái sinh gốc nhiều); E00488482, N02245518, 1049 alt. (cây phía phải dông, đường kính cỡ 50cm). Quần thể Thông đỏ (48Q 0488619, 2246706, độ cao 1026m alt.).

Bản đồ phân bố của Thông đỏ đá vôi tại Pha Phanh

3. Giá trị bảo tồn

Trên thế giới, thông đỏ đá vôi được xếp vào nhóm có nguy cơ thấp (Lower risk) trong sách đỏ của IUCN-2012.

Ở Việt nam, Thông đỏ đá vôi được xếp vào mức độ Sắp nguy cấp (VU A1a,c, B1+2b,c) trong sách đỏ Việt Nam 2007 và nằm trong nhóm IIa của Nghị định 32/CP.