Một loài mới của Chi riêng (ALPINIA) mới được phát hiện ở Việt Nam

Các nhà khoa học thuộc Viện Sinh thái học Miền Nam, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam và Vườn Thực vật Sinhapore (Singapore) đã phát hiện và công bố một loài Riềng mới khoa học. Alpinia vietnamica H.Đ. Trần, Luu & Škorničk. sp. nova (Zingiberaceae: Alpinieae) thuộc chi Riềng (Alpinia) nhánh (sect.) Alpina, phân nhánh (subsect.) Catimbium là một loài Riềng (Alpinia) mới phát hiện ở Miền Trung Việt Nam.

Loài này trước đây được xác định nhầm là Alpinia rugosa, một loài Riềng đã công bố ở Hải Nam (Trung Quốc) năm 2012. Phiến lá loài này cũng nhăn ngang như Alpinia rugosa, nhưng khác là lá bắc con tồn tại.

Tóm tắt đặc điểm Alpinia vietnamica: Cây thảo, mọc thành cụm 3–9(16) cây, cao 1-1,2(-1,5) m. Lưỡi lá nguyên hay xẻ 2 thùy, phiến lá thuôn, 22-42×6-8 cm, nhăn. Cụm hoa trên ngọn, thẳng, dài 15-25 cm. Lá bắc 1, dài đến 7 cm, màu nâu đỏ, sớm rụng; lá bắc con tồn tại. Hoa dài 5,8-6,2 cm, đài hình ống, màu đỏ sẫm, 24–27×7–9 cm, xẻ sâu xuống 1,4-1,5 cm, đầu 2 thùy; ống tràng dài 1,8-2 cm, thùy tràng lưng hình trứng ngược, màu trắng, lõm, 3,2–3,6×1,9–2,2 cm, đôi khi màu hồng đỏ phía đầu, thùy tràng bên thuôn, 32–37×10–11 cm. Cánh môi hình trứng rộng, 3 thùy, 4,2–4,8×4–4,3 cm (ở gốc) – 22–29 (ở đầu cánh môi), từ gốc cánh môi có các sọc đỏ xếp sít nhau tỏa ra 2 bên và thưa hơn ở phía trên, mép 2 bên phía dưới màu vàng; nhị lép bên dạng dùi, 3-5 mm, đỏ vàng ở đầu; chỉ nhị dài đến 2 cm, đỏ ở gốc, màu kem phía đầu, bao phấn 2 ô, dài 1,8-1,9 cm, trung đới màu vàng. Vòi nhụy lép 2, màu kem, dài 2,5-3 mm; bầu hình trứng, 5,5-6,5×4,5-5 mm, xanh, có lông; vòi nhụy dài đến 6 cm, núm nhụy dạng cốc, mép có lông mi ngắn. Quả hình tròn, đường kính 1,8-2,4 cm, đài tồn tại trên đầu quả (Xem ảnh).

Alpinia vietnamensis: 1. Dạng cây và cụm hoa; 2. Hoa; 3. Cánh môi; 4. Quả

Theo TS. Nguyễn Quốc Bình – Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam

Nguồn tin: Alpinia vietnamica (Zingiberaceae), a new species from central Vietnam trên tạp chí Ann. Bot. Fennici 56: 221–226

Tác giả: Phạm Khắc Hiếu