Khu bảo tồn các loài hạt trần quý, hiếm Nam Động được thành lập theo quyết định số 87/QĐ-UBND ngày 08/01/2014 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa. Theo đó, Khu bảo tồn có các chức năng, nhiệm vụ sau:
1. Chức năng
Ngoài chức năng quy định tại Nghị định số 01/2019/NĐ-CP ngày 01/01/2019 của Chính phủ; Quyết định số 3049/QĐ-UBND ngày 30/7/2019 của UBND tỉnh Thanh Hoá; Quyết định số 676/QĐ-SNN&PTNT ngày 26/9/2019 của Giám đốc Sở NN và PTNT thì Hạt Kiểm lâm huyện Quan Hóa được giao bổ sung nhiệm vụ tại Quyết định số 103/QĐ-SNNPTNT ngày 28/02/2014 của Giám đốc Sở NN&PTNT để thực hiện công tác BTTN, phát huy các giá trị của rừng đặc dụng, đặc biệt về đa dạng sinh học, nguồn gen sinh vật; tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học, dịch vụ môi trường sinh thái; du lịch và giáo dục môi trường theo quy hoạch, kế hoạch và các quy định của pháp luật.
2. Nhiệm vụ và quyền hạn
- Xây dựng các chương trình, kế hoạch, dự án, đề tài nghiên cứu khoa học và tổ chức triển khai thực hiện sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Phối hợp với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước thực hiện các chương trình dự án hợp tác về quản lý, bảo vệ, bảo tồn, phát triển tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học, tổ chức các hoạt động hợp tác quốc tế sau khi được cấp thẩm quyền phê duyệt.
- Quản lý, bảo vệ, phát triển rừng đặc dụng được giao quản lý; bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên, các loài sinh vật đặc hữu, phục hồi tài nguyên rừng và bảo tồn cảnh quan thiên nhiên mà trọng tâm là các loài hạt trần quý hiếm.
- Chủ động xây dựng các dự án, đề án phát triển kinh tế xã hội và mở rộng sinh kế cho cộng đồng dân cư sống trong vùng đệm, tổ chức các hoạt động thu hút cộng đồng tham gia quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, góp phần ổn định xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống của nhân dân vùng đệm theo mục tiêu bảo tồn và phát triển bền vững.
- Xây dựng quy hoạch, dự án, đề án, chương trình, kế hoạch phát triển dịch vụ môi trường, tạo nguồn thu du lịch, dịch vụ để đầu tư cho công tác quản lý, bảo vệ, bảo tồn, phát triển rừng. Tổ chức thực hiện cung ứng dịch vụ môi trường rừng: bảo vệ đất, hạn chế xói mòn, điều tiết và duy trì nguồn nước, hấp thụ và lưu giữ các bon, giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính, bảo vệ cảnh quan tự nhiên và đa dạng sinh học, dịch vụ nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ, giá trị đa dạng sinh học cho các tổ chức, cá nhân sử dụng theo quy định hiện hành của Nhà nước.
- Tổ chức hoạt động kinh doanh dịch vụ, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí, quảng bá, tiếp thị để thu hút khách du lịch, liên doanh, liên kết để kinh doanh du lịch sinh thái theo quy hoạch và quy định của pháp luật.
- Thực hiện các hoạt động tư vấn, dịch vụ trong lĩnh vực: Nghiên cứu, chuyển giao khoa học, tiến bộ kỹ thuật, bảo vệ, bảo tồn và phát triển rừng, du lịch sinh thái theo quy định của pháp luật.